Vermeer en Olafur Eliasson – Het Licht als Kunst

“What if I could ride
a beam of light
across the universe ?”
Albert Einstein

Gezien in Museum Boijmans van Beuningen in 2010:
“Notion Motion”, een installatie van Olafur Eliasson.

De ogen van de “Geograaf” van Vermeer uit het Städelsches
Kunstinstitut in Frankfurt lijken gevangen in een lichtstraal.
De aardglobe, de landkaarten op de tafel en de passer
zijn de attributen van de geografie. Maar als kunstenaar is
Vermeer een dichter.

Het gezicht van de geograaf lijkt verlicht te worden door een
nieuw helder inzicht. Het licht heeft een sprekende wissel-
werking tussen het raam als bron van licht, de oplichtende
landkaart op de tafel en het helder verlichte gezicht van de
geograaf.

Alle grote ontdekkingen gaan langs de weg van het licht.
Vermeer’s tijdgenoot Christiaan Huygens schreef het beroemde
”Traité de la Lumière”, waarin hij als eerste het licht als een
golf-verschijnsel verklaarde.

Het genie van Albert Einstein is mede gebaseerd op een briljant
gedachten-experiment, waarin hij zichzelf voorstelde als een
lichtdeeltje en wat er zou gebeuren als hij met een lichtstraal
mee zou kunnen reizen door de ruimte en tijd. Wetenschap als
poëzie.

Het licht blijft ook een bron van inspiratie voor hedendaagse
kunstenaars: in 2010 was in Museum Boijmans van Beuningen in
Rotterdam een installatie te zien van de Deens-IJslandse
kunstenaar Olafur Eliasson met als thema het zichtbaar maken
van licht in golven: “Notion Motion”.

“Notion Motion” van Olafur Eliasson bestaat uit drie delen,
die de wisselwerking tussen water, licht en de toeschouwer
onderzoeken. Eliasson weet met eenvoudige middelen een beto-
verend werk te creëren. Hij dompelt de toeschouwer onder in een
eenvoudige en minimale, maar overweldigende visuele ervaring,
die ontstaat door het spel tussen licht en water.

In een periode van twee decennia heeft Eliasson een indruk-
wekkend oeuvre opgebouwd, dat bestaat uit regenbogen, zonsonder-
gangen, watervallen, geurverspreidende muren, mist, lichtstralen
en periscopen.
Hij wordt beschouwd als een van de meest belangwekkende
kunstenaars van zijn generatie.

Sinds 1995 heeft hij tentoonstellingen gehad in de grootste musea
ter wereld, waaronder de veelgeprezen “Yellow Sun” in de Tate
Modern in Londen in 2003. Meer recent zijn de vier kunstmatige
watervallen op monumentale schaal aan de oevers van de Waterfront
in New York.

De installatie “Notion Motion” was geschonken aan het museum
in 2005 door H+F-Mecenaat, opgericht door schrijver/verzamelaar
Han Nefkens.

In het Museum für Licht-Kunst in het Duitse Unna is een heel
museum gewijd aan licht-kunst. Van Eliasson is er een waterval-
installatie van zijn hand te zien, met stroboscopisch licht,
waardoor de vallende waterdruppels in flitsen stil in de ruimte
lijken te hangen. Een hallucinante ervaring.

Op YouTube is deze video te zien van de installatie
“Notion Motion” van Elafur Eliasson: