“What kind of man was Vermeer ?
was he of a naïvety beyond belief,
all eye and nothing else,
a deaf-mute painter perhaps
……a walking retina
drilled like a machine ?“
Lawrence Gowing

Twee Vermeers zijn geschilderd op een klein formaat
paneeltje en zouden directe transcripties kunnen zijn
van een Camera Obscura beeld: Het Meisje met de
Rode Hoed en Meisje met Fluit

Ze doen me een beetje denken aan “Polaroid Girls”.
Polaroid-foto’s uit de jaren ’70 hebben een geheel eigen
sfeer. Ze zijn vaak wat onscherp, vaag, met kleurzweem,
met vignettering, lichtoverstraling, verkleuring, etc.
Technische fouten waar de gewone vakfotograaf van gruwt,
maar die voor een kunstenaar-fotograaf juist de sfeer
kunnen versterken die hem voor ogen staat.

Polaroid magic.

Persoonlijk heb ik een voorliefde voor alle vormen van vroege
of “primitieve” fotografie-technieken: de Camera Obscura,
de Daguerrotypie, Wet-Collodion-fotografie, en in de jaren ‘60
de Polaroid. In het digitale tijdperk de eerste webcams,
mobieltjes, smartphones, Instagrams. Ze hebben net als de
schilderijen van Vermeer ieder een geheel eigen sfeer.
Technische onvolkomenheden en onscherpte versterken soms juist
de sfeer en suggestie. Stimuleren de verbeelding.

Vage, onscherpe foto’s kunnen juist een grote zeggenskracht
hebben. Het is een wijdverbreid misverstand dat een goede foto
altijd scherp zou moeten zijn. Bv. deze selfie van actrice
Scarlett Johansson.

In het kader van “How to create a Polaroid-effect in Photoshop”
heb ik spelend met eigen fotoshoot-materiaal mijn eigen
“polaroids” gecreëerd van “Polaroid-girls” kunsthistorica Merel
van den Nieuwenhof en beeldend kunstenaar Berit Bak.

Het fenomeen van Vermeer’s schilderijen-oeuvre zou je ook kunnen
beschouwen als een “lost camera plot”; alsof er ergens een
zeventiende eeuwse verzameling van “Polaroid-foto’s” gevonden
is, van onbekende herkomst: wie is die vrouw op al die foto’s ?
Wat gebeurt er eigenlijk precies ? Die subtiele raadselachtigheid
die Vermeer en polaroids gemeen kunnen hebben, zoals in deze
van het web geplukte surrealistische polaroids, die een subtiele
spanning en sfeer oproepen tussen droom en werkelijkheid.

Polaroid- collage

Twee moderne kunstenaars – inmiddels éminence grise – hebben
in hun werk veel gebruik gemaakt van de Polaroid-fotografie:
David Hockney in zijn Polaroid-Collage: “Pearlblossom Highway”
en Chuck Close in zijn Polaroid-zelfportret.

Op YouTube staat een interessante video van David Hockney over
zijn beroemde foto collage “Pearblossom Highway”